“Esnafıma teşekkür ederim”
1974 yılında kurulan kooperatifinde görev almadan önce onunda bir esnaflık geçmişi vardır diye merak ettim.
“Çok çalıştım çok” diye iç geçirerek başladı sözlerine…Yıllarca Gebze-Harem minibüs hattında ardından Gebze-Darıca minibüs hattında çalıştım. İki ayrı fabrikada 3 vardiya çalıştım. Vardiyadan çıkıp vardiyaya gittim. Eşimle düğünlere katılamadığım çok uzun yıllar geçti.” Diyor.
Ama hedefi para kazanmak kadar Darıca’nın en önemli caddesine ismini veren Kaplan dedesinin sözünü yerine getirme uğraşında olmuş. “Bize yakışmayan bir söz ve hareket içinde olma” demiş dedesi. “Bugüne kadar hiç kimseyle küs olmadım. Çarşıya çıkınca herkesle selamlaşan yüzü gülerek yürüyen bir oldum.” Diyor Kaplan Sönmezyıldız.
Esnaf Kefalet ve Kredi Kooperatifi’nde de biraz konuşmak istedim. Malum ülkemiz bir darbe girişiminden geçmişti ve esnafın işleri ne durumdaydı en yetkili ağızdan bu sorunun cevabını bulabilirdik. Ayrıca hükümetin vergi, sgk ve bir alanda müjdelediği torbada açılmıştı. Esnaf ne halde bilelim dedik.
Kaplan Sönmezyıldız sanki bu soruyu bekliyor gibiydi. “Esnafımıza nasıl teşekkür etsek azdır.”dedi. Toplam 168 esnafın kredi kullandığını ve tamamının kredi borçlarını ödediğini dile getirdi. “Eskiden depremdi, krizdi ve bir çok nedenden dolayı esnaf borcunu ödeme sıkıntısı içine girerdi. Bu tip olaylar borcun ertelenmesi adına mazeret olurdu. Ama esnaf artık bilinçli bir yatırımcıya dönüştü. Ödeme planlamalarını akıllıca yapıyor. Hükümetinde 2002’den bu tarafa esnaf üzerindeki politikası nedeniyle ülke koşulları ne olursa olsun borcunu ödeyen ve para kazanan bir konumu koruyor.”dedi.
Marmara Bölge Birliği’nde de uer alan Söznmezyıldız,”Bu bölgede yer alan Kocaeli, Bursa, Bilecik, Sakarya’da ki tüm kooperatiflerin aktif çalışma performansı bölge esnafına da olumlu yansıyor. Birliğimizin bu hareketli performansı nedeniyle bölgemiz ticareti önemli bir nokta da”diyor. 1974 yılında kurulan kooperatife ilk defa bir vali geldiğini ve bunu da mevcut Kocaeli Valisi Hasan Basri Güzeloğlu’nun gerçekleştirdiğini söylüyor. İlişkileri hala çok sıcak. Bir araya gelmeye devam ediyorlar. Darıca’nın bir vergi dairesi olması adına çalışmalar sürüyor. Darbe girişimi nedeniyle biraz yavaşlasa da artık durum yer tahsisi noktasına kadar da gelmiş.
Biraz Darıca’nın da ticari yapısından bahsetmesini rica ettim. Sönmezyıldız, “Birileri tarım kenti dedi. Birileri turizm kenti dedi. Farklı farklı başlıklarla Darıca’yı konumlandırmak istediler. Evet sanayimiz yok. Tarımımız yok. Turizm olarak istenilen bir düzeye gelemedik. Tam bir emekli kenti olduk. Darıca’nın yerlisinden yüzde 20 esnaf kalmadı. Esnafımızın yüzde 80’den fazlası göz almış insanlarımızdan oluşmuş durumda. İlçenin kuzey mahallerinde biraz daha geniş yollar ve yeşil alanlar var. Ancak merkezde yollarımız caddelerimiz çok dar. Bu esnafa da pek olumlu yansımıyor. “diyor.
Esnaf kredi kullanıyor mu?
“Kullanıyor ama…” diyor ve devam ediyor. “Önemli olan kredinin işinde kullanılması. Esnafın bankaya kredi borcu var, kredi kartı borcu var. Bunları kapatmak için kredi almaya çalışıyor. Bizden kredi almak isteyen esnafın amacı işini büyütmek geliştirmek amaçlı olmalı. Yosa amacına ulaşmaz. Zaten bizler devlet bankalarından kredi alınması adına başvuruları yönlendiriyoruz. Diğer bankalardan kredi borçlarını aksatmış sıkıntı yaşamış kişilere kredi çıkması mümkün olmuyor. Borç ödeme ahlakına muhalefetten kredi başvurusu ret oluyor.”diyor.
Torba yasası ile ilgili sizi ilgilendiren bir durum var mı?
“Yok, zaten takibe düşmüş bir esnafımız yok.”diyor. “ Darıca Esnaf Kefalet ve Kredi Kooperatifi’nden kredi çekmiş tüm esnafın borcunu gününde ödediğini ve takipte olan bir esnaf olmadığını yineliyor.
Peki böyle bir durumda yaptırım nasıl uygulanıyor?
Sönmezyıldız, “Tabi ki hukusal açıdan süreç başlar. İcra ve haciz sistemi devreye girer. Ama bizim tercih ettiğimiz bir yöntem değildir. Biz esnafımızın halini durumunu biliyor ve anlıyoruz. Böyle bir durumla bir dönem karşılaşmıştık. Kendisinin borcunu nasıl ödeyeceğini soruyoruz. Bize bir gün vermesini istiyoruz. İnanın o sözü verenler her zaman gelip o günden 2 gün önce borçlarını ödemişlerdir. Çoğu Kaplan Ağabey’e söz verdim. İyi niyetini suistimal etmeyeyim diye ödemişlerdir borcunu. Yoksa bizim derdimiz kredi alırken ipotek ettirdikleri evlerini arsalarını almak değil. 4 dönem 20 yıldır burada başkanım. Hiç böyle bir uygulama yaptığım görülmemiştir.”dedi.
Aynı zamanda Darıca Kent Konseyi Başkanısınız... Orada ki çalışmalar ne durumda?
İstediğim düzeyde değil ama… diye başladı söze. Yine de bölgenin en aktif kent konseyiyiz. Kadın konseyimiz geçtiğimiz günlerde bir camii inşatı için kermes yaptı..Gençlik Konseyimizin hzına hiçbir gençlik konseyi yetişemez. Benim özel bir durumum var eşim. Ciddi bir rahatsızlıkla mücadele ediyor. Aylardır hastanelerde geçiyor günlerimiz. Bu yüzden ben çok fazla ilgilenemesem de Belediye başkanımız açığı kapatacak derecede çalışıyor.
Bir zamanlar yeşil Darıca olarak adlandırılan ilçe şimdilerde beton yığınına dönüştü diyor Sönmezyıldız. Eski Kaymakamımız Osman Ateş beyefendi Bayramoğlu Ada dahil ilçenin turizm açısından kalkınması adına fikirler sunardı. İlçe deki daire ve kira fiyatlarının artırılmasını isterdi. Çünkü Darıca’da yaşayan insanların belirli bir düzeyde olmasını ve Darıca’ya dışarıdan para girilmesine yönelik bir amaç içinde olunması gerektiğini söylerdi. Aslında bir bakıma da hayata geçti. Bugün Darıca’ya baktığımızda gerçekten üst düzey ikamet kalitesi mevcut oldu.
Müftülük, insan hakları, esnaf kefalet ve kredi kooperatifi ve kent konseyi başkanlığı…Ayrıca Marmara Bölge Birliği çalışmaları…
Peki sosyal açıdan Kaplan Sönmezyıldız hiç mi vakit bulamaz.
Buluyor. Tiyatroya sinemaya gidiyor. Eşi ve torunları çocukları zaman geçirecek bir şeyler organize ediyorlar.
Artık teşekkür edip, müsaade isteyip kalkayım dedim.
Müsaade senin ama lütfen bunu yaz diyor Sönmezyıldız.
Esnafımıza teşekkür ettiğimin mutlaka altını çiz diyor.