Türkiye'de en fazla yabancı sermayeli firmaya sahip olan Kocaeli’nin iş turizminde yüksek potansiyeline karşın İstanbul’un gölgesinde kaldığı, doğru stratejilerle bu olumsuzluğun aşılarak Kocaeli’nin iş turizmindeki yüksek potansiyelinin değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Türkiye imalat endüstrisinde, metal, kimya, otomotiv alanlarında önemli bir yere sahip olan limancılıkta bir üs statüsüne sahip kentin iş turizmine önemli katkısına rağmen İstanbul’a yalnızca 100 km uzaklıkta yer alıyor olması, değerinin yeterince anlaşılamamasına neden oluyor. Bu dezavantajlı durumun etkilerini azaltmak için, Kocaeli’ndeki fuarların arttırılması ve sanayi kuruluşlarıyla iş birlikleri yapılması öneriliyor.

Hem ziyaret hem ticaret

Kocaeli iş turizmi alanında ülkede önemli bir konumda. Kocaeli Üniversitesi Turizm Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bilsen Bilgili’nin Şura Akademi Dergisi’nde yayınlan araştırmasına göre yüzölçümü büyük olmamasına karşın Türkiye imalat sanayisinde önemli bir yere sahip Kocaeli, iş turizmi alanında öncü kentlerden. Bilgili’ye göre gezmek, bilgi edinmek, eğlenmek gibi amaçlara yönelik turizm türleri sürekli gündemde olsa da tarihi ticaret kadar eski olan iş turizmi önemini hiç kaybetmedi. Kocaeli de iş turizmi alanında önde gelen illerden biri.

Kocaeli Türkiye’nin en büyük ikinci imalatçı şehri

Kocaeli’nin turizm potansiyeline yönelik yapılan bilimsel çalışmaları, saha araştırmalarını, çalıştayları içerik analizi ile değerlendiren Doç. Dr. Bilgili, Kocaeli’nin son on yıllık verileri incelendiğinde Türkiye imalat sanayisinin yüzde 13’lük bir kısmına sahip olduğunu kaydetti. Bilgili’nin araştırmasında göre imalatta öncü olan ilin turizm potansiyeli de oldukça yüksek. Kocaeli’nin ülkedeki araç üretimine yüzde 36,4 metal sanayisine yüzde 19, kimya sanayisine de yüzde 27 katkısı var. Ülkedeki ilk 1000 büyük işletmenin 133’ü de Kocaeli’nde. 35 limanı ile bir liman kenti olan il, araştırma geliştirme faaliyetleri alanında üs konumunda. Türkiye’nin dış ticaretine katkısı yüzde 19. Ancak tüm potansiyeline karşın iş turizminde İstanbul’un gölgesinde kalıyor ve bunun aşılması için doğru stratejiler belirlemek gerekiyor.

Kocaeli iş turizmi potansiyelinde zirvede

Tablo 1: Kocaeli’nin turizm alanları

https://dergipark.org.tr/tr/pub/suraakademi/issue/81005/1397924

Şekil 1: Kocaeli turizm çeşitlerinin çekicilik dağılımları

https://dergipark.org.tr/tr/pub/suraakademi/issue/81005/1397924

Turizm türleri arasında bazıları daha çok ilgi çekiyor. Araştırmaya göre iş turizmi, Kocaeli’nin turizm çeşitleri arasında en yüksek çekiciliğe sahip tür. Bilgili, Kocaeli’nin turizm varlıkları ile marka olabilmesinde kullanılabilecek en önemli aracın iş turizmi olduğunu, bu çeşidin diğer turizm çeşitlerinin etkinliğini artırabileceğini aktardı. Bilgili aynı zamanda kentin diğer turizm etkinliklerine katılımının sağlanması, konaklama gün sayısının artırılması gibi adımların oldukça değerli olduğunu belirtti. Araştırmacı ayrıca, iş turizmi için gelen ziyaretçilerin kentin diğer turizm çeşitlerine yönlendirilmesi gerektiğini aktardı. Bu yönlendirme için gereken stratejilerin başında, tanıtım faaliyetlerini içeren fuarlar geldiğini belirten araştırmacıya göre, fuarların yaygınlaştırılması ve çeşitlendirilmesi Kocaeli’nin iş turizmi potansiyelinin yeterince bilinmesi için atılması gereken adımlardan biri.

İstanbul’un gölgesinde kalıyor

Doç. Dr. Bilsen Bilgili’ye göre Kocaeli, Türkiye imalatının önemli bir bölümünü gerçekleştiren ticaret yolları üzerinde bulunması sayesinde fuar ve kongre turizmi açısından büyük bir potansiyele sahip. Buna karşın Kocaeli, İstanbul’a 100 km mesafede olması nedeniyle dezavantajlı durumda. Araştırmacı Kocaeli’nin mevcut potansiyeline rağmen İstanbul’un çok yakınında bulunması nedeniyle büyük fuarları henüz gerçekleştiremediğine değindi. Bununla birlikte, Sanayi ve Ticaret Odalarının girişimleriyle solo ve birçok alanda fuara ev sahipliği yaptığını da hatırlattı.  Oldukça geniş kapasitesi olan uluslararası fuar merkezi yıl içinde farklı zamanlarda ulusal ve uluslararası fuar ve kongreler düzenlemesi araştırmacıya göre iş turizmi adına önemli bir atılım.

Kocaeli’ne yatırım teşvik edilmeli

Doç. Dr. Bilsen Bilgili, Kocaeli’nde oldukça önemli bir yere sahip olan iş turizminin, genel turizm potansiyeli üzerine kaldıraç etkisi yaratacağını aktararak, bu alana yapılması gereken katkının önemini vurguladı. Bilgili, gelecekte uluslararası markalaşmış fuar organizasyonlarının Kocaeli’ne alınabilmesi için, fuar ve kongre merkezi ihtiyacına yönelik yatırımlar yapılması gerektiğini hatırlattı.

Araştırmacı aynı zamanda bu yatırımları gerçekleştirebilmek için araştırmalar yapılarak işletmelerin ihtiyaçlarının belirlenmesi, daha etkin ve verimli kullanılabilecek merkezlerin kurulması gerektiğine dikkat çekti. Bilgili, diğer yandan kentin iş turizmine yönelik organizasyonlarına halkın katılımının önemli olduğu üzerinde durdu.

Bilgili son olarak, iş turizmi amaçlı gelen turistlerin diğer turizm çeşitlerine yönlendirilmesi ve turizm endüstrisinden katma değerli payın alınabilmesi için, Sanayi ve Ticaret Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri gibi kurumlar ile seyahat acenteleri arasındaki iş birliğinin artırılmasını önerdi.  

Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, Proje No: 123K063

FOTOĞRAF 1: Doç. Dr. Bilsen Bilgili