Kasım ayı başladığında özellikle Doğu Anadolu, İç Anadolu Bölgeleri ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinin çoğu illerinde Kış mevsimi kendini göstermeye başlar.  Önce dağların zirvelerinden başlayarak tüm yerleşim yerleri yavaş yavaş beyaz örtüye bürünür. Aralık ve Ocak aylarında bazı yörelerimize adam boyu kar yağar. Televizyonun, akıllı telefonların olmadığı ve uzun kış gecelerinin hüküm sürdüğü dönemlerde özellikle erkekler arasında günlük yaşama dair her konuda sohbetlerin yapıldığı, halk müziği, eğlencelik oda içi oyunları, seyirlik oyunlar gibi etkinliklerle yemeklerin yenildiği, geleneksel sohbet toplantıları yapılırdı.  Sözlük anlamı, ortaklaşa düzenlenen yemekli eğlence olan Herfene, insanların maharetlerini sergileme ortamını sağlayan bir eğlence kültürüdür. Daha çok kış mevsiminin şiddetli ve çok ağır geçtiği uzun gecelerde kutlanan ve yapılan bir eğlencedir. Farklı yörelerde, farklı şekillerde ve belli kurallar çerçevesinde bir araya gelinerek yapılan bu geleneksel sohbet toplantıları; özellikle Çankırı ilinde Yaran Sohbeti, Kütahya ili Simav ilçesinde Yaren Teşkilatı, Şanlıurfa’da Sıra Gecesi, Elazığ’da Kürsübaşı, Balıkesir Dursunbey ilçesinde Barana Sohbetleri adıyla yaşatılmaktadır. Ayrıca Ankara ve çevresinde Cümbüş, Kütahya Merkez ve Isparta’da Gezek, Antalya ve Isparta illerinde Kef/Keyif, Ankara ili Beypazarı ilçesinde, Kırşehir, Yozgat illerinde, Karabük Safranbolu ilçesinde Muhabbet, Balıkesir Edremit ilçesinde, Manisa Soma ilçesinde Oda Teşkilatı, Van ilinde Oturmah, Konya ili Akşehir ilçesinde Sıra Yarenleri, Ardahan’da Erfene/Arfane, Afyon’da Gezek, Bursa’da Erfane/Gezek, Erzincan’da Sıra Gecesi/ Herfene, Sivas’ta sıra gezmesi Diyarbakır’da Velime/Eyvan Geceleri, Erzincan, Erzurum ve Gümüşhane’de Herfene adıyla sürdürülmektedir.. Köklü bir geçmişe sahip olan Anadolu’da; tarihi süreç içerisinde birçok kültürel zenginliklerimiz, geleneklerimiz yozlaşmakta, bazıları da çeşitli nedenlerle kaybolmaktadır. Köyden kente doğru her geçen gün artarak devam eden göçler sebebiyle bu geleneklerimiz iyice kaybolmaya yüz tutmaktadır. Son yıllarda Bu geleneksel kültürel zenginliklerimizin sürdürülmesi ve korunması gelecek nesillere aktarılması adına şehirlerde kurulmuş bulunan yöresel dernekler tarafından, sosyal dayanışma işlevli, geleneksel sohbet toplantıları yapılmaya ve icra edilmeye başlanılmıştır. Bölgemizde ağırlıklı olarak en çok nüfusa sahip olan Erzurum’a bağlı ilçe ve köy/mahalle derneklerince düzenlenecek olan HERFENE Gecelerinin ilki Darıca-Şenkayalılar Derneğince yapıldı.   Tüm bu geleneklerin sürdürülmesi, korunması ve yaşatılması, hem bölgesel hem de ulusal kültürün yeniden inşası bağlamında önemlilik arz etmektedir. Bireyleri eğlenerek eğiten, sosyal hayata hazırlayan, kişilik kazanmalarına katkı sağlayan bu kültürel mirasımızın varlığının devam ettirmesi görevi de Yöresel derneklerimize düşmektedir. Bu yolda gerekli adımları atacak olan tüm derneklere başarılar dilerim.      Cengiz Ceylan   Eğitimci Yazar