Hem genel, hemde yerel seçimler bitti. Siyasette gündem değişti. Artık siyasetin en önemli gündemi ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ oldu.
Peki neden anayasa değişikliği bir türlü gündemden düşmüyor. AKP’si, MHP’si, CHP’si, DEM’i ve irili, ufaklı tüm partiler Bremen mızıkacıları gibi tutturmuşlar anayasayı değiştirelim diye. Madem tüm partiler Anayasa değiştirmeye bu kadar gönüllülerde, neden değiştiremiyorlar..
Çünkü her siyasi parti kendi kuruluş amaçları doğrultusunda bir anayasa değişikliği istiyor. Bilhassa iktidar partisi de en çokta iktidarı elinde tutmasını sağlayacak değişiklikleri yapmaya çalışıyor.
Durum böyle olunca da anlaşmak mümkün olmuyor.
Şu anki mevcut Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya resmî olmayan kullanımıyla 1982 Anayasası, 9 Kasım 1982'den bu yana geçerli olan anayasasıdır. 12 Eylül Darbesi sonrasında askerî yönetimin emriyle Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış, 23 Eylül 1982 tarihinde Danışma Meclisi tarafından ve 18 Ekim 1982 tarihinde Millî Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Devlet Başkanı Kenan Evren, Anayasa'nın ilk üç maddesinin "değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini" dördüncü madde olarak taslağa ekletmiştir. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması sonucu yüzde 91,37 oranında kabul oyu ile kabul edilmiştir.
Anayasa'da 7 kısım, 177 madde ve 16 geçici madde bulunmaktadır. 1982 Anayasası 1987 yılından beri sürekli değiştiriliyor. Anayasa, bugüne kadar çok kez değişikliğe uğramıştır.
Peki bu güne kadar kaç madde değişti...
1982 Anayasası'ndaki madde değişikliklerine değinen Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, şunları yazmıştı;
"1987 ila 2017 arasında yani otuz yılda 23 Değişiklik yapıldı. Ancak bunlardan 19 Değişiklik yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe girmeyen 4 değişiklikten birisi halk oylamasıyla reddedildi. İkisi Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye iade edildi ve Meclis teklifleri yeniden görüşmedi. Birisi ise esastan inceleme yetkisi olmadığı halde Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal aktivizm yapılarak esastan iptal edildi.
Başlangıçta Anayasada toplam 177 asıl madde vardır. Bu maddelerden 58 tanesi hiç değişmedi. 96 maddede değişiklik oldu.
Değişen 96 maddenin 31’i yeniden yazılarak tümden değiştirildi. 20’sinde esaslı değişiklik oldu. 45 maddede tali değişiklik yapıldı.
Şu aşamada 154 asıl madde yürürlüktedir.” derken
Gazeteci Fatih Altaylı, iktidarın "darbe anayasası" diyerek değiştirme çalışmalarını başlattığı 1982 Anayasası'nın 21 kez değişikliğe uğradığını belirterek, "Sadece AK Parti iktidarı döneminde 1982 Anayasası’nda 12 kez değişikliğe gidilmiş ve AKP döneminde 177 maddelik Anayasa'nın 134 maddesi değiştirilmiştir.
"Anlayacağınız Darbe Anayasası denilen Anayasa’nın 134 maddesi, yani yüzde 75’i AK Parti tarafından değiştirilmiş, bu değişikliklerin bazıları da üç kez referanduma gitmek suretiyle yapılmıştır.
Eğer partiler uzlaşabilirlerse 1982 Anayasası'nda yapılan 24. değişiklik olacak.
Sonuç olarak 1982 Anayasasının % 75’i değiştirildi. Buna rağmen yine değişikliklerin yapılması da gerekebilir.
Ancak tüm partiler değişiklik istemesine rağmen bir vatandaş olarak hangi parti, anayasanın hangi maddesini ve bu maddeyi ne amaçla değiştirmek istediğini, bu değişliğin nasıl olacağını bilmiyoruz.
Siyasi partiler de yapmak istedikleri değişiklikleri aleni olarak vatandaşla paylaşmıyorlar. İşte asıl sıkıntı bu.
Vatandaşın istediği tek şey hangi parti anayasada ne gibi bir değişiklik istediğini ve bu değişikliğin nasıl olacağını açıklamasıdır. Yoksa kapalı kapılar ardında çalışmalar yürütmek etik olmuyor.
Kamuoyunun da görüşleri alınarak anayasal değişikliklerin yapılması en doğru davranış olacaktır kanısındayım.
Cengiz Ceylan
Eğitimci Yazar