Bir öğretmen ve eğitimci olarak çocuklarımıza kazandırmak istediğiniz temel beceri ne diye sorsanız, hiç düşünmeden "farkındalık" derim. İşte bugün konumuz çocuklarımıza farkındalık konusunda nasıl bir eğitim vermeliyiz. Bizler çocuklarımıza engelli kavramıyla ilgili ya da özel gereksinimli bireyler hakkında ne öğretmeliyiz? Sosyal medyadan fotoğraf ve yazı paylaşımından başka nasıl bir farkındalık eğitimi vermeliyiz? Önce niyet, sonra araştırma ve yaratıcılıkla yapabilecek çok şey var. Ve en güzeli, bunları yaparak dünyanın daha güzel, adil ve eşit bir yer olmasına katkıda bulunabiliriz. Hepimizin ortak noktası, başkaları tarafından anlaşılmayı istemek değil midir? Hepimiz farklı ve özeliz. Hepimizin farklı yetenekleri ve özellikleri var. Örneğin, kimimiz çok iyi resim yapar, kimimiz çok iyi piyano çalar. Herkesin görüntüsü de birbirinden farklıdır; kimisi zayıf, kimisi şişman, vs. Ve bu yetenek ve özellikler bizi diğerlerinden ayırdığı için benzersiz yapar. Bu özellikleri çocuklara anlatırken, iyi ya da kötü olarak nitelendirmek yerine farkındalık olarak anlatmak önemlidir. Farklı olma hali sadece engelliliğe özgü değildir. Her bireyin birbirinden ayrılan farklı özellikleri bulunur ve bu farklılıklar bireylerin yaşadığı topluma değer kattığını bilmeliyiz. Çocuklarımızın özel gereksinimli bireylere başka bir gezegenden gelmiş gibi bakmamaları ve özel bir çocuğu bilerek ya da bilmeyerek incitenlerden olmamaları için asıl farkındalığı kendi çocuklarımıza kazandırmalıyız. Çocuklar teknolojiye bayılır. Örneğin, işitme cihazı kullanan bir öğrenciniz varsa, bu cihazı göstermek ve onunla ilgili bilgi vermek dikkatlerini çekecektir. Bu, cihazın bir oyuncak olmadığı ve dikkatli bir şekilde kullanılması gerektiği bilgisini iletmek için iyi bir fırsat yaratacaktır. Sesleri bu cihazlar aracılığıyla rahat bir şekilde duyabildiklerini öğrenmiş olacaklardır. Sınıfımıza çocukların seviyesine uygun konuk ve konuşmacıları davet ederek serebral palsi, down sendromu, otizm, fiziksel engellilik gibi konularda bilgi sahibi olmalarını sağlayabiliriz. Örneğin, görme engelli bir konuşmacının sınıfa davet edilmesi, çocukların görme engelli bir yetişkin modelini ve yapabileceklerini görmeleri açısından son derece önemlidir. Özel gereksinimli bireylerin kullandığı araç ve gereçlerin onların hayatındaki yerini anlatan Canan Çam Yücel’in “Bir Çocuk Kalbinin Duvarları Yoktur” isimli yazısında baston kullanımını çocuklara çok güzel bir şekilde açıkladığı bölümü buraya aktarıyorum: “Okulun ilk haftalarıydı; bastonumu çıkan engellerden haberdar etmesi için kullanırlar. Önüme bir engel çıktığında bastonum, benden önce o engelle çarparak ses çıkarıp bana haber veriyor. Bu nedenle, ben de en yakın arkadaşımı hiç yanımdan ayırmıyorum. Bu hikaye ile çocuklarımıza özel gereksinimli bireylerin kullandığı araç ve gereçlerin onların hayatını nasıl kolaylaştırdığını ve önemine dikkat çekmiş oluyoruz. Otizmli bir öğrenciniz olduğunda, Tohum Vakfı’nın hazırlamış olduğu "Otistik Değil, Otizmliyim" isimli dört dakikalık farkındalık videosunu izletebilirsiniz. Bu videoda, otizmli bireylerin özellikleri ve farklılıkları bir çocuğun ağzından akıcı bir şekilde anlatılıyor. Bu örnekleri çoğaltmak, farklılaştırmak, zenginleştirmek ve öğrencinin sınıfın ihtiyaçlarına göre uyarlamak mümkündür. Çocuklarımıza engelleri aşan bireylerden, onların başarı hikayelerinden bahsedelim. Asıl engelin görebiliyorken okumamak, tutabiliyorken bir sanata veya ilme dâhil olamamak olduğunu anlatalım. İçimizdeki umudu yok etmeyelim. Hayat ne koşulda gelmiş olursak olalım, bu hayat üzerinde biz de varız ve birilerine ihtiyaçları olduğunu unutmayalım. Bir öğretmen olarak gittiğim her yerde, özel insanlarımızın sesi olmaya devam edeceğim. Bir gün değil, bir hafta değil, 365 gün beraberiz biz. Çalışan, üreten ve kendilerine yeten bireyler olarak toplumsal hayata katılabilmeleri için elimden"Ne geliyorsa yapacağım. Sevgi ile engelsiz yarınlara diyerek başladığımız bu yolda durmak yok, yola devam edeceğiz. Buradan, engellerin engel olmadığı bir dünyada bizimle birlikte yaşamayı arzu eden tüm özel bireylere seslenmek istiyorum. Gelin, engelleri hep birlikte aşalım."