Engelli bireylerin yaşamı engellerle dolu

Engelli bireylerin engellerini aşmak için öncelikle onları, engeli olmayan bireylerin yanına koymak gerekiyor. Bunu başarmanın ön koşulu ise topluma açık alanların engelli bireyleri etkilemeyecek şekilde düzenlenmesi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu amaçla proje üreten belediyeler var. Bu belediyelerin bulunduğu şehirler engelli dostu şehirler olarak nitelendiriliyor. Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selçuk Koç ve Öğr. Gör. Dr. Kerem Çolak’ın “Engelli Bireylerin İstihdamında Erişilebilir Şehirlerin Kolaylaştırıcı Etkisine Dair Bir Analiz” adlı çalışmaları, sanayinin ve iş imkânlarının yoğun olduğu illerin, engelli dostu şehirler sıralamasında ilk on içinde yer aldığını ortaya koydu. Ayrıca bu illerin, Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından en çok proje finansmanı sağlanan iller olduğu belirtildi. Listenin son sıralarındaki iller ise sanayinin ve iş imkânlarının daha az olduğu, erişilebilirlik açışından da en zorlu iller. Türkiye’de engelli bireyler için yapılan çalışmalar yetersiz Prof. Dr. Koç ve Öğr. Gör. Dr. Kınık’ın araştırması engelli bireylerin çalışma yaşamına katılma ve sürdürme konusunda yaşadığı zorlukları ortaya koyuyor. Engelli bireyler engeli bulunmayan bireylere göre daha düşük bir oranda işgücüne katılıyor. Bu sorun her ne kadar kota uygulaması ve çeşitli tedbir veya ceza yöntemleriyle çözülmeye çalışılsa da yeterli değil. Çalışmada engellilerin istihdamına yönelik yaklaşımların yanında, iş yerlerinin ulaşılabilir ve erişilebilir olmasının engelli bireylerin çalışma hayatına katılımını kolaylaştırabileceğinin altı çiziliyor. Diğer taraftan engelli dostu şehirler alanındaki çalışmaların ve AB Kentsel Şartına uygun ancak yetersiz olduğu belirtiliyor. Engelli dostu şehir olma ve engelsiz şehirler tasarlama konusunda devletin de teşvik uygulamaları getirmesi, yerel girişimciliği destekleyici politikaların hayata geçirmesi, böylelikle engelli bireylerin hem toplum içindeki itibarları hem de ekonomik alandaki üretkenliklerinin artabileceği çalışmanın ortaya koyduğu sonuçlar arasında. İşkur ve Tüik verileri önemli Tüm şehirler engelli dostu olarak tasarlansa bile bu başarıyı gölgeleyecek başka engeller var. Engelli bireylerin maruz kaldıkları etik ve ruhsal engeller bunlardan birkaçı. Toplumda kabul görme konusunda da engel yaşayan bu bireylerin yaşamlarının kolaylaştırılması için engeli olmayan bireylerin de farkındalık kazanması gerekiyor. Araştırmacılara göre istihdam uygulamalarındaki eksikliklerin tespiti bakımından, İŞKUR’un engellilere yönelik verilerinin önemli olduğu, TÜİK’in de özellikle engelli dostu şehirlerin veri setlerini sürekli olarak derecelendirmesi ve güncellenmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.